
اگر کسی نویسنده کتاب «عمو دردسر» را بشناسد، میداند که چنین شخصیتهایی که قابلیت داستانی دارند، در شفاهیات او فراواناند؛ ولی برای نوجوان امروز که خانوادهاش در کمترین رفت و آمد با خویشان هستند، این عمو، مفهومی ندارد.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، کتاب «عمو دردسر» نوشته حمیدرضا داداشی به تازگی از سوی نشر پیدایش منتشر و روانه بازار کتاب شده است.
داداشی که بیشتر با کتاب «عزیز خانم» شناخته میشود، «پشت دیوار مدرسه»، «سر خیابان منتظرم باشید» و «یکی بود، یکی نبود» (سفرنامه عمره) را هم در کارنامه دارد، اما او به موازات فعالیت در عرصه نویسندگی، حرفه ویراستاری و روزنامهنگاری را نیز پیگیری کرده است.
«عمو دردسر» حاوی ۶ داستان کوتاه بههم پیوسته است که شخصیتی به نام «نوید» (که البته عمو دردسر او را «هوشنگ» صدا میکند) بازیگر اصلی آن است. او مثل خیلی از نوجوانان، میخواهد تواناییهای خود را به همه اثبات کند، اما در مسیر اثبات استعدادهای خود با چالشهایی مواجه میشود.
داداشی ۴۹ ساله از آن دست نویسندگانی است که عمده نوشتههایشان را زیستهاند. پیش از او و در میان نویسندگان حال حاضر حوزه ادبیات نوجوان، محمد میرکیانی را میشود مثال زد که دست بر قضا با داداشی، اشتراکاتی هم دارد. هر دو اهل محله بیسیم در جنوب تهران هستند که پیرامونشان، شخصیتهای مشابهی با خصلتهای مشترک شکل گرفتهاند. اگر میرکیانی، «روز تنهایی من» را در سال ۱۳۶۸ نوشته و انتشارات برگ آن را منتشر کرده، حالا حمیدرضا داداشی، «عمو دردسر» را درست ۳۰ سال بعد در همان فضای زیستی به چاپ رسانده است.
عموی قهرمان داستان در «عمو دردسر» میتواند عموی ناتنی هر یک از ما باشد. البته در روزگاری که بچهها، حتی عمو، خاله، دایی یا عمه ندارند و عصر تکفرزندی است، اما نسل قبل، نه تنها به تعداد کافی، بستگان درجه دو داشته که یادش میآید کسانی را با عنوان «عمو» صدا میکرده که اساساً نسبت فامیلی و خونی غیرمستقیم باهم داشتهاند یا حتی از دوستان و آشنایان پدرش بودهاند.. عموی دردسرآفرین داداشی از آن جنس است که البته با قهرمان قصه، خیلی هم بینسبت نیست و عموی مادر او به شمار میرود.
روی جلد کتاب، عبارت «مجموعه داستان طنز» قید شده است. همین قیدها به خوانده شدن اثر تا اندازه زیادی کمک میکند، اما جنس طنز بهکار رفته در «عمو دردسر» با وجود شریف و وزین بودن، شاید نتواند نوجوانی را که با انبوه محتواهای طنز ـ ولو سطحی و مبتذل ـ در شبکههای اجتماعی مواجه است، بخنداند.
داداشی، «عمو دردسر» را زندگی کرده است
قبلا گفتم که داداشی، «عمو دردسر» را زندگی کرده است. اگر کسی این نویسنده را بشناسد، به یاد خواهد آورد که چنین شخصیتهایی که قابلیت داستانی دارند، در شفاهیات او فراواناند؛ ولی برای نوجوان امروز که خانوادهاش در کمترین رفت و آمد با خویشان هستند و مراودات فرهنگی خیلی ناچیزی با دیگران دارد، عمو (کسی که لزوماً برادر پدر نباشد) خیلی مفهومی ندارد. با این حساب، میتوان کتاب جدید داداشی را «مناسبتر» برای کسانی دانست که درک خوبی از این عموها دارند. به عبارتی، این اثر را میتوان با قهرمان نوجوان و مخاطب بزرگسال فرض کرد.
عمو دردسر، بیتاریخ است و این به کار آسیب میرساند. قهرمان قصه، دنبال نخودچی و کشمش میگردد که سرش را با آن گرم کند. چنین تنقلاتی متعلق به نسل نوجوان امروز نیست و توت خشک و برگه آلو یا نخودچی و کشمش، تنقلات مورد علاقه نوجوانان قدیم بود؛ در حالی که همین قهرمان از اینستاگرام و لایک صحبت میکند و بر مادرش که اینستا را ایستا و لایک را لاک میگوید، خرده میگیرد. اینکه بالاخره نوجوان قصه ما با آن همه شیفتگی نسبت به پژوی ۲۰۶ صندوقدار، اهل نخودچی و کشمش است، باهم جور در نمیآید. باید از نویسنده پرسید که این قصه در کدام سال و دهه اتفاق افتاده است که هم بوی کهنگی میدهد و هم مظاهر سبک زندگی جدید را یادآوری میکند؟
داداشی که خودش ویراستار است، در یکی از قصهها، کلاس صحیحخوانی حافظ برای خوانندگانش برگزار میکند و مخاطب را عادت میدهد که برای خوانش آثار کلاسیک، حوصله و دقت به خرج دهد و متون کهن را دقیق بخواند.
«عمو دردسر» نثری روان و روایتی بیتکلف و صمیمی دارد. میتوانید آن را در یک نشست کوتاه بخوانید و ۶ قصه را در ۷۸ صفحه به سرعت تمام کنید. این کتاب، برای نوجوانان نسل قدیم که از «کیهان بچهها» خاطره دارند، مناسبتر است. هرچند میشود آن را به اتفاق فرزندان خانواده مطالعه کرد و درباره عموها و داییها، خالهها و عمههای ناتنی به بچهها توضیح داد که زندگی مهربانانه گذشته و اشتراکی اقوام فامیل چگونه رقم میخورده و چه صفایی بین ما مردم برقرار بوده است.
این کتاب را نشر پیدایش با قیمت ۱۵۰۰۰ تومان منتشر کرده است.
