نقش شیمیدان‌هاى ایرانى در فروپاشى امپراتورى روم باستان در کتاب شیمی با چاشنی طنز .
زمستان سال ۱۳۹۹ بود که فردی از اهالی ووهان چین، سوپ خفاش تناول نمود و به ویروسی به نام COVID-19 (کرونا) آلوده شد. این ویروس بلافاصله به همراه مسافران چینی به ایران عزیمت کرد و کشور را به تعطیلی کشاند.
بنده هم که نسبت به زمان ماقبل کرونا، وقت اضافه بیشتری داشتم، می‌توانستم به برخی از کارهای شخصی خود برسم. به خاطر روحیه طنازی که از گذشته داشتم، دست به قلم شدم و مطالبی طنز در وادی شیمی نوشتم. در ابتدا، طنزها بی‌مزه و لوس بودند، اما با گذشته زمان رفته رفته شیرین‌تر شدند، تا جایی که شیرینی داشت از حد بالا می‌زد دیگر دلم نیامد که شما را از خواندن این مطالب محروم سازم، فلذا به چاپ آن اقدام نمودم.
کتاب شیمی با چاشنی طنز ، مجموعه‌ای از داستان‌هاو حکایت‌های شیمیایی طنز است که آنها را طی این دوران نوشته‌ام. هرچند نام برخی از اشخاص مکان‌ها و زمان‌ها واقعی هستند، اما در حدود ۵/۹۹ درصد از این حکایت‌ها، من‌درآوردی است و در هیچ دوره‌ای اتفاق نیافتاده است.
در اینجا برخود لازم می‌دانم از روح تمامی دانشمندان و ادیبانی که در این کتاب با آنها شوخی شده، پوزش بطلبم و امیدوارم که حکایت‌ها بتوانند برای لحظاتی هم که شده، گل لبخند را بر روی لبانتان بنشاند.
تابستان ۱۳۹۹
کتاب شیمی با چاشنی طنز در هزار نسخه و با قیمت ۲۵ هزار تومان از سوی انتشارات «اودیسه» در شهر آمل منتشر شده است.
امروزه استفاده از ساعت‌های هوشمند بسیار افزایش یافته و بسیاری از افراد می‌خواهند علاوه‌بر ساعت، از دیگر قابلیت‌های اینگونه دستگاه‌ها نیز استفاده کنند. یکی از… ادامه مطلب
جزئیات بیشتر و خرید از دیجی کالا
جنگ‌های ایران و روم، مجموعه‌ای از نبردها و کشمکش‌های میان قدرت‌های رومی ـ یونانی با ایرانیان باستان بود که از سال ۶۶ پیش از میلاد به طول هفت قرن، دنیای متمدن آن روز را تحت تأثیر خود قرار داد. ایرانیان، توانسته بودند با استفاده از علوم مختلف، از جمله علم شیمی، بیشتر از این جنگ‌ها را با پیروزی به پایان برسانند.
در یکی از این جنگ‌ها، به سال ۲۵۲ میلادی، شاپور اول به همراه لشکریانش پس از فتح شهر انطاکیه به طرف شهر «دورا اروپوس» حمله ور شدند و آن را محاصره کردند. شهر برای مدت زیادی مقاومت کرد و تسلیم نشد. شاپور اول که از محاصره شهر خسته شده بود، با مشاورانش نشست تا راه چاره‌ای پیدا کند.
در این نشست، یکی از مشاورانش، که فارغ‌التحصیل رشته شیمی آلی از دانشگاه علم و صنعت بود، پیشنهاد کرد که ذرات نانویی از مخلوط قیر و گوگرد درست کنند و درون گلوله‌های منجنیق قرار بدهند و به درون شهر شلیک کنند، تا بر اثر سوختن این ذرات، دود و گاز سمی SO2 فراوانی تولید شود و رومیان را وادار به تسلیم شدن نماید. شاپور اول از این پیشنهاد استقبال کرد و این تاکتیک شیمیایی را به کمک لشکریانش اجرا نمود.
رومیان که از تاکتیک شیمیایی لشکر ایران غافلگیر شده بودند و توان نفس کشیدن نداشتند، به سرعت تسلیم شدند و شهر را به سپاه ایران تقدیم نمودند. به همین ترتیب ۳۶ شهر دیگر نیز به تسخیر ایرانیان درآمد.
پس از شاپور اول، پسر وی نرسی شاهنشاه ایران شد. نرسی نیز به جنگ با رومیان ادامه داد. در یکی از این جنگ‌ها که در منطقه «ارزروم» کنونی رخ داد، سپاه نرسی از سپاه گالریوس، فرمانده رومی، شکست خورد و تعدادی از سربازان ایرانی به اسارت رومیان درآمدند. در آن زمان از اسیران به عنوان برده در ساخت و ساز شهرهای روم استفاده می‌شد. اسرای ایرانی نیز به رم برده شدند و در اختیار شهرداری رم قرار گرفتند.
شهرداری رم که در آن زمان مشغول سنگ فرش کردن خیابان‌ها و پیاده‌روها و انتقال آب آشامیدنی به منازل بود، این اسیران را به خدمت گرفت. تعدادی از این اسیران ایرانی، فارغ‌التحصیل رشته شیمی معدنی از دانشگاه جندی شاپور بودند که دوران سربازی خود را در سپاه ایران سپری می‌کردند. آنها با زیرکی فراوان به شهردار رم پیشنهاد کردند که بهتر است به جای انتقال آب آشامیدنی از طریق کانال‌های روباز، آن را از طریق لوله‌های فلزی به خانه‌ها منتقل کنند، چرا که در این صورت احتمال ورود آلاینده‌ها به آب آشامیدنی کمتر خواهد بود.
شهردار رم که از این پیشنهاد خوشش آمده بود، به بخش عمرانی شهرداری مأموریت داد که در این زمینه از دانش اسرای ایرانی بهره‌گیری کند و نهایت همکاری لازم را با ایشان به عمل آورد. حالا دیگر اسرای ایرانی به عنوان مهندسین ارشد، طرح و دستور می‌دادند و رومیان برایشان اجرا می‌کردند. آنها در ابتدا دستور دادند تا از کوه‌های اطراف قسطنطنیه، سنگ معدن گالن۱ استخراج شود و فلز سرب موجود در این کانی را به روش «کاهش با هوای داغ» جدا کنند و از این فلز برای ساخت لوله‌های انتقال آب آشامیدنی استفاده نمایند.
یک سال گذشت و با مهندسی اسرای ایرانی، خیابان‌ها و کوچه‌های شهر رم به لوله‌های انتقال آب سربی مجهز شدند و بدین ترتیب رومیان به آب آشامیدنی ناسالم! دست یافتند. حتماً می‌پرسید چرا ناسالم؟!
دلیلش این است که سرب، یکی از فلزهای سنگین است و یون‌هایی سمی تولید می‌کند و ورود این یون‌ها به بدن انسان موجب بروز اختلالات عصبی می‌شود. شیمیدانهای باهوش ایرانی از این موضوع مطلع بودند و در این زمینه، از جهل رومیان استفاده کردند تا آنها را به تدریج مسموم کنند.
به علاوه، در مراسم جشن افتتاح خطوط لوله‌کشی آب آشامیدنی شهر رم، شیمیدانهای ایرانی، شربتی از شکر سرب۲ درست کردند و به پادشاه و درباریان رومی نوشاندند؛ این شربت، که از آن پس، نوشیدنی هر روزه درباریان رومی شده بود، در عین شیرینی و گوارایی، بسیار سمی بود که به تدریج باعث بروز اختلالات عصبی و روانی در درباریان رومی گردید، بدین ترتیب شیمیدانهای جوان پارسی مقدمات تزلزل و فروپاشی امپراتوری رم باستان را بنیان نهادند.
آن زمان که پادشاهان رومی از طریق لوله‌های سربی، آب و در جام‌های سربی، شربت سربی می‌نوشیدند، پادشاهان ایرانی در ظروف مسی و طلایی غذا می‌خوردند و شیمیدانهای ایران با ضدعفونی کردن آب انبارها با کات کبود، آب آشامیدنی سالم در اختیار ایرانیان قرار می‌دادند و امپراتوری پارس را به شکوه و جلال وصف ناشدنی می‌رساندند. زنده‌باد ایران و شیمیدان‌هایش!
پی‌نوشت:
۱ـ سرب (II) سولفید: pbs
2ـ سرب (II) استات
شایان نصراللهی / روزنامه اطلاعات