مراقبه چیست و چه فوایدی دارد؟ آموزش و آداب مراقبه
اولین سوالی که پیش می آید این است که مراقبه با مدیتیشن چه فرقی دارد؟ که می توانید تفاوت این دو را با مشاهده لینک زیر متوجه شوید.
مدیتیشن و مراقبه چیست؟+ فواید حیرت آور عالی
معنی لغوی مراقبه
مراقبه کلمه‌ای عربی است که از ماده رقبه به معنی گردن و ورود گرفته شده‌است و برای که «انسان به هنگام نظارت و مواظبت از چیزی گردن می‌کشد، و اوضاع را زیر نظر می‌گیرد، این واژه بر معنی نظارت و مواظبت و تحقیق و زیر نظر گرفتن چیزی، اطلاق شده‌است.»
مراقبه یا درون‌پویی در اخلاق و عرفان اسلامی بخش مهمی از سیر و سلوک است که پس از توبه و مشارطه و پیش از محاسبه است.
روزبهان در مَشرَب الارواح می‌گوید:
«مردی از ابن‌‌مبارک پرسید: ای ابو عبدالرحمن مرا وصیتی کن. گفت: مراقب حق تعالی باش. آن مرد تفسیر این سخن را خواست،گفت: همیشه چنان باش که خدای را می‌بینی.»
علمی که موجب ایجاد حالت مراقبه می شود، دانستن این مطلب است که خداوند بر ضمیرها و سرایر آگاه و مراقب اعمال بندگان است و به آنچه که نفس انسان اکتساب می کند، اطلاع تام دارد و دانستن این که درست همانگونه که ظاهر بر مردم آشکار است، حتی شدیدتر از آن سّر دل نزد او مکشوف است.
وقتی این معرفت تبدیل به یقین می شود، بر دل مستولی می گردد و دل را به سوی مراعات رقیب می کشد و همت دل را سوی او می برد. آنان که به یقین در این علم رسیده اند، مقربان خداوندند.
هجویری می گوید: «خدا را با علم می توان شناخت، راه به عمل نمی توان یافت و اگر بدون علم و صرفاً با عمل به او راه می بود، می بایست راهبانان از شدت اجتهادشان در مشاهده می بودند. عمل صفت بنده و علم صنعت خداست.»
رابطه دوم: حقیقت مراقبه، دیدن رقیب و ملاحظه ی او توسط دل و مشغول شدن دل به اوست. و یکی از روابطی که بین اجزای آن مطرح شده، تصرف در جوارح و دل همراه با شناخت است که موجب حصول این حقیقت می شود.
در رابطه ی اول نوعی علم، علت ایجاد حقیقت مراقبه بود. در این رابطه، این تصرف در جوارح و دل است که همراه با شناختی خاص راه را به سوی این حقیقت می گشاید و شخص را به حقیقت مراقبه رهنمون می شود.
در واقع عامل اصلی در این رابطه اعمال جوارحی و جوانحی است و شناختی هم که همراه این اعمال است با شناخت پیشین متفاوت است.
دلیل این که اعمال جوارح و جوانح موجب حصول حقیقت مراقبه که همان حالت مراقبه است، می گردند این قاعده ی مهم صوفیه است که«احوال مواریث اعمال و مجاهدات است.«کلابادی» می گوید:
«علوم صوفیان، علوم احوال است و احوال، مواریث اعمال است و احوال نیابد مگر آن کسی که اعمال او درست گشته باشد».
به این ترتیب مراقبه که در اللمع سراج به عنوان اولین حال از احوال از آن یاد شده جز با تصرف صحیح در اعمال حاصل نمی شود.
مراقبه، اصل همه چیز و درجه ای است که شخص، تنها پس از فارغ شدن از محاسبه ی خود، اصلاح حال خویش، ملازمت طریق حق، نیکو گردانیدن رابطه میان خویش و خدا و نگهداشتن نفس خود با خدا در همه ی احوال به آن دست می یابد.
در رابطه ی دوم، سالک، تمام حرکات و سکنات و ظواهر و لحظات و همه ی اختیارات خود را مراقبت می نماید تا همه ی توجهات خود را سوی حق بازگرداند.
مراحل مراقبه
اول: گامِ اولِ مراقبه، ترک گناهان است و این همان است که تقوا بر آن بنا نهاده شده و آخرت بر آن استوار است و متقرّبان، به چیزی برتر و با فضیلت تر از آن، به خداوند تقرب نجسته اند.
دوم: گام دوم این است که پس از ادای واجبات، به دیگر طاعات الهی مشغول باشد، البته به شرط حضور قلب؛ چون روح عبادت، حضور قلب است که بی آن، قلب زنده نخواهد بود، بلکه گفته شده: عبادتِ بی حضور، مایه قساوت قلب است.
سوم: مرحله سوم مراقبه این که غافل از حضور حضرت حق جل شأنه نباشد و این، همان است که انسان را به مقام مقربان می رساند و هر کس طالب محبت و معرفت است، باید به آن تمسک جوید و به همین اشاره دارد، کلام رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم:
چنان خداوند را بپرست که گویی او را می بینی و اگر تو او را نمی بینی، او تو را می بیند».
چهارم: گام چهارم، حزن دائم است یا از ترس عذاب، اگر از صالحین است، و یا از کثرت اشتیاق، اگر از محبین است؛ چه اینکه به محض انقطاع رشته حزن از قلب فیوضات معنوی منقطع گردد.
مراقبه و فواید آن
مراقبه به معنای تمرکز ذهن در بدن است؛ به طوری که با استفاده از این روش، تمرکز فرد به درون وی کشیده می‌شود و اجزای بدن خود را در حالت آرامش قرار می‌دهد.
این روش به عنوان یک شیوه بسیار عالی برای تقویت قوای تمرکز و تجسم و همچنین درمان بیماری‌های مختلف شناخته شده است. مزایای فوق‌العاده این روش باعث شده تا محبوبیت زیادی در سرتاسر جهان پیدا کند.
برخی از مهمترین مزایای مدیتیشن عبارتند از:
• درمان بیماری‌هایی همچون آسم، سندروم روده تحریک پذیر، آرتریت روماتوئید و…
• کاهش فشار خون
• رفع استرس
• درمان اضطراب مزمن
• افزایش عملکرد ذهنی برای انجام کارهای مختلف
• کاهش خستگی ناشی از فعالیت سنگین روزمره
• تقویت قوه‌ی تجسم ذهنی
• افزایش شادابی و احساس خوب در زندگی
کلام آخر
امیدوارم در طول 24 ساعت شبانه روزی حداقل 10 دقیقه برای سلامتی روح ورسیدن به قرب الهی وقت بگذارید. به خودتان ارزش بگذارید و با مراقبه به سرچشمه عظمت الهی وصل شوید که چه آغاز شیرین و پایانی رویایی دارد!
مطالب مرتبط
آموزش مدیتیشن (مراقبه) در زندگی
تکنیک مدیتیشن چوپرا مخصوص لاغری و کاهش وزن
اگر ناامید از زندگی و آینده هستید این کارها را بکنید
چشم سوم چیست؟ آموزش و تمرین های طلایی باز کردن چاکراه