استفاده روزانه از مسواک باعث پاک شدن باکتری‌ها از سطح دندان و زبان می‌شود. میکروب‌ها، بقایای مواد غذایی و باکتری‌ها بر روی موی مسواک باقی می‌مانند. اگر به تازگی مبتلا به آنفولانزا یا سرماخوردگی شده باشید، ویروس‌ها بر روی موهای مسواک باقی مانده‌اند و لازم است که برای اطمینان از تمیز بودن، قبل از هربار استفاده، مسواک خود را تمیز بشویید.
روش‌های متفاوتی برای تمیز کردن و ضدعفونی مسواک وجود دارد که برخی از آن‌ها موثرتر هستند. استریل کردن مسواک در دوران سرماخوردگی، بعد از هر بار استفاده، مانع از انتقال بیماری به سایر اعضا خانواده می‌شود. مسواک‌ها بستر مناسبی برای رشد میکروب‌ها و باکتری‌ها به حساب می‌آیندو آلوده بودن آن‌ها موجب پوسیدگی دندان‌ها، آسیب دیدن لثه‌ها و بوی بد دهان می‌شوند.
چگونه باکتری‌ها از دندان به مسواک منتقل می‌شوند؟
انجمن ملی دندانپزشکی، توصیه می‌کنند که هر ۳ ماه یکبار مسواک خود را تعویض کنید؛ زیرا طی مطالعات انجام شده، نشان داده‌اند که استفاده نادرست از مسواک‌ها سبب تجمع باکتری بر روی موهای مسواک می‌شود. هر چقدر فاصله زمانی استفاده از مسواک و ضدعفونی کردن آن طولانی‌تر باشد، احتمال تجمع میکروارگانیسم‌های مضر بر روی ۀن افزایش می‌یابد. دهان انسان مجموعه‌ای از میکروارگانیسم‌ها است و تقریبا ۷۰۰ کلاس باکتری، میکروب و قارچ در بذاق دهان یافت می‌شود که برخی از آن‌ها مضر نیستند. برخی از میکروارگانیسم‌ها از میزبان خود محافظت می‌کنند؛ آن‌ها از باکتری‌های مضر داخلی در مقابل باکتری‌های سمی خارجی محافظت می‌کنند. در ادامه به بررسی انواع روش‌های ضدعفونی کردن مسواک می‌پردازیم.
روش‌های ضدعفونی کردن مسواک
استفاده از دهان‌شویه
برای ضدعفونی مسواک بعد از هربار استفاده، آن را به مدت ۵ دقیقه درون محلول دهان‌شویه قرار دهید. دهان‌شویه‌ها حاوی مواد خشن جهت ضدعفونی کردن دهان هستند، قرار دادن مسواک به مدت طولانی درون این محلول، روند فرسودگی موهای مسواک را افزایش می‌دهد.
استفاده از آب جوش
یکی از رایج‌ترین و قدیمی‌ترین روش‌ها برای ضدعفونی مسواک، قرار دادن آن به مدت ۳ دقیقه درون آب داغ است. هفته‌ای یکبار قرار دادن برس مسواک در آب داغ باعث از بین رفتن باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌شود.
استفاده از پاک‌کننده دندان مصنوعی
محلول پاک‌کننده دندان مصنوعی حاوی مواد ضدمیکروبی است. این محلول باکتری و پلاک‌های دهان را مورد هدف قرار می‌دهد؛ در این روش، یک قرص تمیزکننده پروتز را در یک لیوان آب ولرم بیاندازید. حالت جوشان این قرص باعث جدا شدن مواد باقی‌مانده از برس مسواک می‌شود.
با استفاده از نور ماوراء بنفش دستگاه یو‌وی به راحتی برس مسواک را ضدعفونی کنید. این دستگاه قادر است ۸۶ درصد از واحد‌های تشکیل دهنده کلونی باکتری را کاهش دهد.
استفاده از این اشعه در مقایسه با روش‌های بالا، انتخاب موثرتری برای استریل کردن مسواک به حساب می‌آید. یکی از معایب این دستگاه‌ها، گران قیمت بودنشان است.
استفاده از سرکه و جوش‌شیرین
دو قاشق غذاخوری سرکه سفید و مقداری جوش‌شیرین را در نصف لیوان آب حل کنید. سپس، به مدت ۲۰ دقیقه برس مسواک را در آن قرار دهید. در نهایت رشته‌های موئی مسواک را به خوبی آبکشی کنید تا تمامی مواد از آن خارج شود.
استفاده از محلول هیدروژن پراکسید
برای ضدعفونی مسواک، می‌توانید از محلول هیدروژن پراکسید استفاده کنید. در این روش، کافی است بعد از هر بار مسواک زدن، آن را به مدت ۵ دقیقه در کاسه‌ای از هیدروژن پراکسید قرار دهید و در آخر برس مسواک را به خوبی با آب داغ بشویید.
نکات مهم هنگام استریل کردن مسواک
بعد از ضدعفونی مسواک، هرگز آن را به صورت افقی قرار ندهید. قرار دادن مسواک در حالت قائم باعث خروج رطوبت از برس مسواک می‌شود.
بعد از هربار مسواک زدن، برس مسواک را به مدت ۲ دقیقه زیر آب گرم نگه‌دارید، سپس آن را با دهان‌شویه بشویید.
بعد از ضدعفونی کردن مسواک، از قرار دادن آن در کنار سایر مسواک‌ها خودداری کنید. قرار گرفتن برس مسواک‌ها در کنار هم موجب انتقال آلودگی از فردی به فرد دیگر می‌شود.
قبل از استریل‌کردن مسواک، دست‌های خود را تمیز بشویید.
بعد از شستن مسواک، آن را خوبی تکان دهید تا خشک شود. هر چه مسواک مدت زمان بیشتری را خیس باشد، رشد باکتری‌ها با سرعت بیشتری انجام می‌شود.
چند ماه یکبار مسواک را عوض کنیم؟
نحوه صحیح نگهداری از مسواک
به هیچ عنوان مسواک خود را در فضای آلوده سرویس‌بهداشتی قرار ندهید. میکروب‌ها در سطح کاسه دستشویی، می‌توانند در فضا، تا دو متر جابه‌جا شوند.
تا زمانی که مسواک به طور کامل خشک نشده است، آن را درون درپوش قرار ندهید؛ زیرا میکروب‌ها در فضای تاریک و مرطوب، سریع‌تر رشد می‌کنند.
هر ۲ هفته یکبار، روکش و ظروف مخصوص مسواک را ضدعفونی و تمیز کنید.
از قرار دادن مسواک در کنار سینک ظرفشویی خودداری کنید؛ زیرا احتمال دارد در هنگام شستن دست‌ها یا ظروف، آب و صابون آلوده بر روی مسواک پاشیده شود.
در صورتی که در حمام از مواد شوینده نگهداری می‌کنید، از قرار دادن مسواک در آن محیط بپرهیزید، زیرا بهتر است مسواک‌ها در تماس با مواد اسیدی یا سمی نباشند.
هرچند وقت یکبار باید مسواک عوض شود؟
در صورت عدم نگهداری صحیح از مسواک، این وسیله ضروری به فروشگاهی از میکروب‌ها و بیماری‌ها تبدیل می‌شود. بنابراین برای حفظ سلامت دندان‌ها و لثه در برابر بیماری‌های مختلف، باید مدام مسواک‌ها را ضدعفونی و تمیز کرد. همه انسان‌ها از زمان تعویض لباس آگاهی کامل دارند و به موقع سراغ کفش‌های جدید می‌روند. اما در رابطه با مسواک و زمان تعویض آن، آگاهی کاملی ندارند. بی‌توجهی به چنین موضوعی باعث بروز مشکلات جدی در زمینه بهداشت دهان و سلامت دندان‌ها می‌شود. طبق توصیه دندان‌پزشکان، بعد از گذشت ۳ ماه، موهای مسواک خاصیت خود را از دست می‌دهند و دیگر به خوبی از عهده پاکسازی دندان‌ها بر نمی‌آیند.
موی مسواک کودکان از بزرگسالان نرم‌تر است. به همین دلیل، زودتر دچار فرسودگی می‌شود. بنابراین، لازم است که مسواک کودکان هر ۲ ماه یکبار عوض شود. زمانی که فردی از خانواده به یک بیماری مسری مبتلا می‌شود، بهتر است مسواک او را تعویض کنید تا با این کار، مانع از گسترش بیماری و عفونت شود. گاهی‌اوقات دیگران به اشتباه از مسواک شما استفاده می‌کنند. در چنین حالتی، استریل کردن مسواک به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود؛ زیرا فلور دهان هر کس منحصر به فرد است و استفاده از مسواک مشترک، باکتر‌های دهان آن فرد را به شما انتقال می‌دهد.