معمولاً زندگی، ما را در برابر مجموعه‌ای بزرگ از انتخاب‌ها قرار می‌دهد مانند اینکه پس‌انداز دوران بازنشستگی را چطور باید سرمایه گذاری کرد؟ با چه کسی باید ازدواج کرد؟ اما آموخته‌های هیجانی که همان زندگی به ما داده است (مانند خاطره‌ای در مورد از بین رفتن سرمایه) علایمی ارسال می‌کنند که با حذف برخی انتخاب‌ها و پرتو افکندن بر سایر آنها در آغاز کار به تصمیم گیری ما جهت می‌دهند. پس وجود هیجان برای عاقلانه فکر کردن مهم است. در رابطه میان احساسات و فکر، جنبه هیجانی، تصمیم‌های لحظه به لحظه ما را هدایت می‌کند. هوش هیجانی عبارت است از توانایی فهم و استفاده از اطلاعات هیجانی.
دکتر دانیل گلمن مدل هوش هیجانی را شامل چهار حوزه و بیست قابلیت می‌داند که عبارتند از:
خود آگاهی: از طریق شناخت عمیق عواطف، هیجان‌ها و حالات روانی دیگران، نقات قوت و ضعف و توانایی ارزیابی صحیح از خود به دست می‌آید.
خود مدیریتی: توانایی کنترل و اداره کردن عواطف و هیجانات و رفتارهای صادقانه و درست است. افراد با مهارت خود مدیریتی اجازه نمی‌دهند بد خلقی‌ها در طول روز از آنها سربزند و می‌دانند منشا بدخلقی‌ها کجاست و ممکن است چقدر طول بکشد.
آگاهی اجتماعی: افراد دارای این مهارت دقیقاً می‌دانند که گفتار و کردارشان بر دیگران تأثیر می‌گذارد و می‌دانند اگر تأثیر رفتارشان منفی باشد آن را تغییر دهند. یک نمونه از مهارت آگاهی اجتماعی، همدلی است. همدلی یعنی توانایی درک و ورود به احساسات دیگران.
مدیریت روابط: شامل برقراری ارتباطات، تأثیرگذاری، تشریک مساعی و کار گروهی است. از این مهارت می‌توان در جهت گسترش شور و اشتیاق و حل تعارضات استفاده کرد. مهارت‌های آگاهی اجتماعی و مدیریت روابط به چگونگی برقراری رابطه با افراد و اجتماع بر می‌گردد و بیشتر به توانایی افراد در حفظ صحیح روابط خود با دیگران می‌پردازد.
آیا با تست هوش هیجانی می‌توان آن را اندازه گرفت؟
هوش هیجانی می‌تواند باعث نتیجه‌های دلخواه و مثبت در روابطمان با دیگران و خودمان شود و پیامدهای مثبتی مثل شادی، خوش‌بینی، موفقیت‌های کاری، تحصیلی و شخصی به دنبال داشته باشد. اگر دارای سطح بالائی از هوش هیجانی باشیم، می‌توانیم انتظار نتیجه‌های عملکرد مطلوب افزایش فروش، موقعیت تحصیلی، ازدواج موفق، روابط دوستانه و صمیمی با دیگران و برخورداری از سلامت جسمی و روانی را داشته باشیم. یکی از مهمترین توانایی‌های هوش هیجانی در کیفیت انسانی، این است که می‌توان آن را آموخت و در طول زندگی بهبود بخشید. از نظر علمی، امکان اندازه‌گیری به کمک تست هوش هیجانی وجود دارد.
تست هوش هیجانی
به سوالات زیر با بله یا خیر پاسخ دهید:
آیا می‌توانید احساس‌های خود را بازشناسی کنید و بگویید در هر موردی به‌طور دقیق، چه احساسی دارید؟
آیا می‌توانید بین احساس‌های گوناگونی که دارید، تمایز قایل شوید؟
آیا می‌دانید چه احساسی دارید و از چه راهی آن را نشان دهید؟
آیا می‌توانید احساس‌ها، افکار و باورهایتان را از طریق روش‌های غیرمخرب ابراز کنید؟
آیا همان‌طور که هستید به خودتان احترام می‌گذارید و خود را می‌پذیرید؟
آیا در بیشتر مواقع، احساس اعتماد به نفس و امنیت دارید؟
آیا نسبت به آنچه که دیگران در مورد شما می‌گویند، احساس خوبی دارید؟
آیا به قابلیت‌ها و توانایی‌های خود آگاه هستید؟
آیا به خودتان می‌گویید که یک زندگی بامعنا، غنی و کامروا دارید؟
آیا نسبت به دستاوردهایتان احساس رضایتمندی می‌کنید؟
آیا نسبت به آنچه فکر می‌کنید و انجام می‌دهید، خودگردان و خودکنترل هستید؟
آیا از وابستگی هیجانی دیگران فارغ هستید؟
به ازا هر پاسخ بلی در این تست هوش هیجانی 1 امتیاز به خود بدهید.
نتیجه تست هوش هیجانی: امتیاز بین ۱۰ تا ۱۲ نشان‌دهنده درجه بالای هوش هیجانی است.
تست هوش هیجانی به شما می‌گوید که کدام مهارت‌ها، نقاط قوت شما است و کدام نقاط، احتیاج به تقویت دارد. با انجام دادن این آزمون درباره تمایل‌ها و رفتار‌هایتان، چیزهای بیشتری یاد خواهید گرفت. در حالی که بدون انجام دادن آزمون، نمی‌توانستید به آنها پی ببرید.