حتما برای شما هم این وضعیت ناخوشایند پیش آمده است که نیمه شب با درد شدید دندان از خواب بیدار شوید و در قفسه داروهای خانگی خود به دنبال یک مسکن کدئین‌دار بگردید. از آنجاییکه آستانه تحمل درد در افراد متفاوت است خیلی‌ها به هنگام بروز درد به اولین دارویی که پناه می‌برند ایبوپروفن است. این دارو حاوی مقداری کدئین بوده و از آنجایی که یک نوع مخدر می‌باشد می‌تواند درد را تا حد زیادی کاهش دهد. اگرچه این داروها شما را از درد کشیدن نجات می‌دهند اما باید توجه داشته باشید که این یک روش موقتی برای تسکین درد است؛ چرا که با مصرف مداوم مسکن‌های کدئین‌دار بدن به آن وابسته شده و عوارضی برای فرد مصرف‌کننده به همراه دارد. مشکلات گوارشی از عوارض و مشکلات شایع مصرف طولانی مدت داروهای کدئین‌دار مثل استامینوفن است. بنابراین باید در نظر داشته باشیم که گاهی درد نشانه یک بیماری نهفته است که باید جدی گرفته شده و اقدامات درمانی برای آن صورت گیرد. در ادامه با کدئین، این ماده مخدر و ضد درد بیشتر آشنا می‌شوید.
کدئین چیست؟
کدئین (Codeine) یکی از داروهای مخدر است که با اثر ضد دردی که دارد تبدیل به یکی از پرمصرف‌ترین داروهای دنیا شده است. علاوه بر تسکین درد از این دارو برای رفع سرفه و اسهال هم استفاده می‌شود. داروی کدئین به منظور تسکین دردهای مفاصل، کمردرد، استخوان‌درد، دندان درد، سردرد، میگرن و دردهای پس از جراحی توسط پزشک تجویز می‌گردد. برخی از داروهای مسکن مثل استامینوفن و پروفن و برخی از داروهای ضد سرفه مثل شربت اکسپکتورانت دارای مقداری کدئین هم می‌باشند. ترکیب کدئین با این داروها اثر ضد درد آن‌ها را بیشتر می‌کند. همانند تمام داروهای مخدر مصرف کدئین هم اگر به طور مستمر ادامه یابد می‌تواند در شخص مصرف‌کننده وابستگی ایجاد نماید.
کدئین در اشکال مختلفی مثل قرص، کپسول، شربت و آمپول موجود می‌باشد.
نام‌های دیگر، موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی
| نام های دیگر |
Evacode |
| موارد مصرف |
تسکین درد |
| عوارض | تهوع و استفراغ، یبوست، خواب‌آلودگی، کاهش فشار خون و ضعف تنفس، اشکال در ادرار کردن، خشکی دهان، تعریق، گرفتگی صورت، سرگیجه، کاهش ضربان قلب، تپش قلب، افت فشار خون وضعیتی، افزایش فشار خون ریوی، کاهش دمای بدن، توهم، حالت خماری، تغییر خلق و خو، وابستگی، اختلال در تفکر، تنگی مردمک چشم، بثورات جلدی، کهیر و خارش پوست، کاهش میل جنسی، کاهش اشتها |
| تداخل دارویی |
فلوکستین و پاروکستین، ریفامپیسین و دگزامتازون، داروهای ضدافسردگی، داروهای خواب‌آور، آرامبخش و آنتی‌هیستامین‌ها، الکل |
مقدار و نحوه مصرف کدئین
باتوجه به اینکه کدئین یک داروی مخدر است و مصرف آن در دوزهای بالا می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد لازم است که میزان دقیق مصرف آن حتما توسط پزشک تعیین گردد. به طور معمول به منظور تسکین درد در بزرگسالان مقدار ۱۵ تا ۶۰ میلی‌گرم از دارو هر ۴ تا ۶ ساعت مصرف می‌شود. این دارو بیشتر از ۶۰ میلی‌گرم در یک نوبت و ۲۴۰ میلی‌گرم در ۲۴ ساعت تجویز نمی‌شود.
نکاتی که در ارتباط با مصرف داروی کدئین باید بدانید
هیچ‌گاه نباید به طور خودسرانه از داروهای حاوی کدئین برای درمان سرفه یا درد در کودکان و نوجوانان استفاده شود.
در صورتیکه مبتلا به بیماری آسم، بیماری تنفسی و بیماری التهاب روده هستید این دارو را با احتیاط و زیر نظر پزشک مصرف کنید.
این دارو نباید بیش از مقدار توصیه شده مصرف شود.
اگر بیمار مصرف یک نوبت از دارو را فراموش کند، به‌محض یادآوری باید آن را مصرف کند. اگر نزدیک نوبت بعدی باشد، باید نوبت فراموش شده را رها کرده و به برنامه دارویی معمول باز گردد.
این دارو ممکن است موجب خواب‌آلودگی یا سرگیجه شود؛ بر همین اساس از انجام فعالیت‌های مستلزم هوشیاری، تا مشخص شدن اثرات کامل دارو خودداری کنید.
در صورت مصرف طولانی مدت داروی کدئین مصرف آن را با نظر پزشک قطع کنید.
در صورتیکه به کدئین و یا داروهای کدئین‌دار حساسیت دارید از مصرف آن خودداری کنید.
نباید از کدئین در بارداری استفاده کرد.
توصیه می‌شود از این دارو در دوران شیردهی استفاده نشود و یا در صورت نیاز تحت نظر پزشک استفاده شود.
توصیه‌ها و اقدامات پرستاری
عوارض جانبی مصرف کدئین می‌تواند موجب بروز مشکلات تنفسی مرگبار در برخی کودکان شود. در طول مدت مصرف داروی کدئین هر گونه علائم تضعیف سیستم عصبی مرکزی و سیستم تنفسی را گزارش کنید.گرچه استفاده از داروهای کدئین دار به مهار سرفه در جریان یک سرماخوردگی کمک می‌کند اما در عین حال می‌تواند سبب بروز مشکلات تنفسی نیز شود. بنابراین چنانچه مایل هستید برای درمان اسهال و یا سرفه از روش‌های دیگری به جز مصرف دارو استفاده کنید ما به شما مطالعه لینک‌های زیر را پیشنهاد می‌کنیم.
بیشتر بدانید:
درمان سرفه با بهترین راهکارهای گیاهی و خانگی
درمان سرفه شدید و مزمن با طب سنتی و ترکیبات گیاهی
درمان خانگی اسهال (درمان اسهال با طب سنتی)
امیدواریم از این مطلب استفاده کافی را برده باشید. خواهشمندیم در صورتیکه تجربه مصرف این دارو را داشته و دیدگاهی در این باره دارید با دیگر خوانندگان مجله "ستاره" در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید