برخی این پرسش برایشان مطرح است که در ماه مبارک رمضان و پس از پایان این ماه مبارک، چرا علاوه بر اینکه وزن کم نکردهاند حتی چند کیلویی هم وزنشان افزایش پیدا کرده است. اما این برمیگردد به آن سبک نامناسب تغذیه که شاید ما هنوز هم آن را در همین ایام هم همچنان حفظ میکنیم. مقاله دلایل اضافه وزن در روزهداری توسط تحریریۀ “به اضافۀ سلامتی” تدوین شده و برگرفته از گفتگوی رادیو سلامت با دکتر سید ضیاءالدین مظهری می باشد.
دکتر سید ضیاءالدین مظهری متخصص تغذیه؛ مدرک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای خود را با معدل A از دانشگاه آلمان اخذ و از سال ۱۹۷۳- ۱۹۷۵ دستیار و همکار علمی پرفسور کرمر )رئیس انستیتو تغذیه دانشگاه ژستون فون آلمان( بوده است. وی دارای مسوولیتهایی از سال ۱۳۵۶-۱۳۸۰ به شرح ذیل بوده است: عضو هیات علمی دانشکده پزشکی علوم پزشکی ایران می باشند.
خوب جناب دکتر چی میشود که بعضیها در ماه رمضان اضافه وزن هم پیدا میکنند؟
– ببینید برای اینکه مسئلۀ امساک را رعایت نمیکنند. اینها باورشان نمیشود که آن شیرینیای که میخورند نه تنها سرشار از انرژی است بلکه این انرژی از منابعی تأمین میشود که دشمن سلامتی است. یعنی آن روغنی که جهت تهیۀ شیرینی به کار برده میشود حاوی اسیدهای چرب اشباع شدۀ ترانس است. از این جهت از ترانس استفاده میکنند که در برابر حرارت مقاوم است و بعضی از این شیرینیها باید در درجه حرارات ۲۵۰ تا ۳۰۰ درجه در فر قرار بگیرند تا به آن شکل زیبای اغوا کننده دربیایند. ما باید کمتر از آن مقدار انرژی که لازم داریم بخوریم تا به اثرات درمانیِ روزه دسترسی پیدا کنیم. ولی در ابتدا به تعادل انرژی اشاره کردید، مسئلۀ انرژی از درشتمغذیها حاصل میشود و این درشتمغذی ها تقسیم میشوند به پروتئینها، چربیها و قندها. اگر ما از نظر فیزیولوژیکی حساب کنیم باید بین ۱۲ تا ۲۰ درصد کل انرژی ما را میزان پروتئین چه حیوانی و چه گیاهی پوشش دهد. چربیها هم بین ۲۰ تا ۳۰ درصد میزان انرژی را باید به خود اختصاص دهد. بیشتر توصیه میشود که ما انرژی مورد نیازمان را از منابع قندهای مرکبی که از طریق غلات و حبوبات، میوهها و سبزیجاتی که میتواند در اختیار بدن قرار بگیرند و باعث تحریک پانکراس جهت ترشح انسولین نمیشوند تأمین کنیم، که مفیدترین، ارزانترین و بهترین تأمین کنندۀ انرژی هستند مضاف بر اینکه اگر شما به جای گوشت حبوبات را وارد غذایتان کنید می توانید قسمت زیادی از این ریزمغذیهایی که بتواند ۱۳ تا ویتامین، ۱۶ تا مادۀ معدنی، ۲۰ تا اسیدآمینۀ ضروری و غیر ضروری و هزار آنتیاکسیدانی که هر میوهجات و سبزیجات رنگی با عطر و بو و طعمی که دارند دربردارندۀ ترکیبات شیمیاییِ ثانویهای هستند را به بدنتان بدهید. که مثل این است که ما به یک نیروی جنگنده مهمات و اسلحه میدهیم. اگر اینها را به بدن ندهیم به دشمن کمک کردهایم.
– آخر ما فکر میکنیم که میتوانیم این کمک را با زولبیا و بامیه و حلوا و شلهزرد انجام بدهیم که متأسفانه این ها پایه ثابت سفرۀ افطار ما شده است. به خصوص اگر مهمان برای افطار داشته باشیم اینها حتماً باید باشد و احساس میکنیم که اینها باعث ایجاد هویت سفرۀ ما میشوند در صورتی که همینها باعث بر هم خوردن تعادل انرژی ما میشوند.
– چون این ها انرژیهای لختند. چون ارزش یک غذا طوری سنجیده میشود که به میزان انرژیای که ایجاد می کند سرشار از ریزمغذیها باشد، یعنی مواد مغذیای باشد که به درد سلول بخورد. همۀ ما به ظاهر سیر هستیم ولی ۸۰ درصد ما سوءتغذیۀ ناشی از گرسنگی های سلولی داریم، حتی این گرسنگی سلولی ممکن است که به چند میلیگرم ید یا چند میلیگرم آهن باشد که میتواند تمام سیستم را از خط خارج کند.